Kennisbank
Hier treft u antwoorden op veelgestelde vraagstukken.
Uitvaartkosten zijn alleen aftrekbaar voor de erfbelasting.
U mag de uitvaartkosten dus niet aftrekken in uw aangifte inkomstenbelasting.
Bij erfbelasting mogen worden afgetrokken:
- De uitvaart
- Kleding voor en verzorging van de overledene
- Rouwadvertenties, bloemen, condoleanceregister en (verzendkosten voor) rouwkaarten en bedankkaarten
- Urn of kist, graf of andere rustplaats, grafsteen en plaatsen grafsteen
- Koffietafel
- Huur van de aula
- Herdenkingsdienst of kerkdienst (huur en kosten sprekers) tot 1 jaar na het overlijden
Een uitkering van een uitvaartverzekering moet u aftrekken van de kosten
Dekt een uitvaartverzekering (een deel van) de kosten? Verminder de uitvaartkosten dan met het bedrag dat de verzekeringsmaatschappij heeft uitgekeerd. Betaalt de verzekeringsmaatschappij meer dan de daadwerkelijke kosten voor de begrafenis of crematie? Dan moet u dat extra bedrag opgeven in uw aangifte erfbelasting
Iedereen heeft een nalatenschap. Dat zijn alle bezittingen en schulden die u achterlaat wanneer u overlijdt. In een testament kunt u regelen wat er met die nalatenschap gebeurt. Een testament werkt pas na uw overlijden.
In uw testament legt u vast wie uw erfgenamen zijn en welk bedrag of spullen bepaalde mensen of instellingen krijgen. U mag iedereen aanwijzen, dus ook een goede vriend, een vereniging of een goed doel. Voorbeelden van zaken die u kunt vastleggen:
- U wilt dat uw erfenis alleen voor uw eigen kinderen bestemd is. Dan kunt u een uitsluitingsclausule laten opnemen waarin staat dat uw erfgenamen hun erfenis niet hoeven te delen met hun (ex-)partners.
- U kunt bewind opnemen voor erfgenamen die te jong zijn of niet in staat zijn om zelf de verantwoordelijkheid voor hun financiën te dragen. Bijvoorbeeld door ziekte, verminderd geestelijk vermogen of verslaving.
- In uw testament kunt u belastingbesparende regelingen opnemen zodat de te betalen erf- en inkomstenbelasting voor uw erfgenamen zo gunstig mogelijk uitpakt.
- Het is mogelijk iemand aan te wijzen, een executeur, die de regelingen in het testament gaat uitvoeren. U bepaalt in het testament welke verantwoordelijkheden die executeur heeft.
In een levenstestament geeft u een volmacht aan iemand die u vertrouwt.
Daarnaast kunt u ook persoonlijke wensen laten opnemen.
U legt op deze manier alle zaken die u geregeld wilt hebben in één akte vast.
Naast het vastleggen van de volmacht kunt u in het levenstestament ook bepalen wat er in bepaalde situaties moet gebeuren.
Voorbeelden van wensen die u kunt vastleggen:
- Of u wel of niet wilt worden behandeld als u ziek bent;
- Wensen ten aanzien van uw levenseinde;
- Uw voorkeur wie u als levensexecuteur, bewindvoerder of mentor zou willen;
- Praktische zaken zoals de verzorging van uw huisdieren;
- Het laten verwijderen van profielen op sociale netwerken.
Hebt u geen volmacht afgegeven en bent u daar ook niet meer toe in staat, dan zal de kantonrechter een mentor, bewindvoerder of curator aanstellen die uw zaken gaat behartigen.
U hebt op deze benoeming geen invloed meer.
Hebt u een partner, dan is het ook niet altijd zo dat de kantonrechter uw partner benoemt.
Wie erfgenaam is, staat in de wet of in een testament.
Is er een testament? Dan heeft de overledene zelf erfgenamen gekozen.
Is er geen testament? Dan bepaalt de wet wie erfgenaam is.
Erfgenamen volgens de wet
Volgens de wet zijn familieleden de erfgenamen. De wet heeft deze familieleden in vier groepen verdeeld:
- Partner, kinderen en/of hun afstammelingen
- Ouders, broers en zussen en hun afstammelingen
- Grootouders met hun afstammelingen
- Overgrootouders met hun afstammelingen.
Deze groepen volgen elkaar op.
Centraal Testamentregister
Na overlijden kunnen erfgenamen via het Centraal Testamentenregister duidelijkheid krijgen of de overledene wel of niet een testament heeft gemaakt.
Stel u bent benoemd tot executeur en deze benoeming heeft u aanvaard.
Als de nalatenschap vervolgens door één of meerdere erfgenamen beneficiair wordt aanvaard, dan komt de executele te vervallen. De nalatenschap moet dan worden vereffend.
In het geval de executeur kan aantonen dat de bezittingen in de nalatenschap ruimschoots toereikend zijn om alle schulden te voldoen, dan blijft de executeur in functie ook als de nalatenschap beneficiair wordt aanvaard. Dit is vastgelegd in artikel 4:202 lid 1 onder a BW.
Controleer dus altijd hoe de nalatenschap wordt aanvaard en als de nalatenschap beneficiair is aanvaard, ga dan na of de nalatenschap toereikend is. Is deze niet toereikend dan moet er een vereffenaar benoemt worden.
Dit betekent dat de rechter een vereffenaar kan benoemen, maar dat hij niet verplicht is om daadwerkelijk tot benoeming van een vereffenaar over te gaan. De rechter oordeelt of een vereffening de juiste weg is. Hij zal het verzoek afwijzen als blijkt dat het in alleen maar gaat om een geschil over de erfenis tussen de erfgenamen. Als het een complexe erfenis betreft, als er veel schuldeisers zijn of er bijzondere omstandigheden spelen, zal de rechtbank een vereffenaar benoemen.
Is de nalatenschap beneficiair aanvaard, dan kunnen een erfgenaam, een belanghebbende of het Openbaar Ministerie op de volgende gronden een verzoek tot benoeming van een vereffenaar indienen.
Iedere erfgenaam kan de rechtbank vragen om een vereffenaar te benoemen. Aan het verzoek zijn geen nadere inhoudelijke eisen gesteld. De gedachte is namelijk dat een erfgenaam niet hoeft te vereffenen als hij daar geen tijd voor heeft of zichzelf niet geschikt acht. De rechtbank zal dat verzoek wel toetsen en bezien of een door de rechtbank benoemde vereffenaar de gewenst optie is.
Het kan al snel meer dan een jaar duren voordat een nalatenschap volledig is afgewikkeld. Alleen al door het afhandelen van de fiscale zaken, heb je deze termijn nodig. Daarnaast is het ook een ingewikkeld juridisch proces waarbij veel regelwerk komt kijken. De erfgenamen moeten het overal over eens zijn en moeten alle bezittingen en schulden in kaart worden gebracht, voordat de afwikkeling van de nalatenschap afgerond kan worden.
Daarnaast zijn er vaak nog andere zaken die zorgen voor een langere termijn:
- Emoties en hierdoor beslissingen niet kunnen of durven nemen
- Ingewikkelde zaken, bijvoorbeeld een onderneming in de nalatenschap
- Onenigheid of conflicten tussen de erfgenamen
- Erfgenamen of vermogensbestanddelen buiten Nederland
- Een huis dat nog niet verkocht is
- Onverwachte erfgenamen
Mediation is een geschikte vorm van conflictoplossing als álle erfgenamen bereid zijn om mee te werken. Die algehele bereidheid is een heikel punt. Als die bereidheid er is, dan vinden nalatenschapsmediators in zo goed als alle gevallen een oplossing waar iedereen tevreden mee is.
Er gaan veel fabels rond wanneer je een nalatenschap hebt aanvaard. De nabestaanden zijn naast het verlies volledig in het ongewis. Een overlijden in je naaste kring, gebeurd maar enkele keren in heel je leven. In ieder geval gebeurd het, gelukkig maar, niet vaak genoeg om hier als nabestaanden zelf handig in te worden.
Een nalatenschap kunt u aanvaarden op verschillende manieren:
- Zuiver aanvaarden
- Beneficiair aanvaarden
- Verwerpen
Zuiver aanvaarden
Als u kiest voor zuivere aanvaarding van een erfenis dan erft u alle bezittingen en schulden.
Dit betekent dat u met uw privévermogen aansprakelijk kunt zijn voor de schulden die u erft.
Beneficiair aanvaarden
Bij beneficiair aanvaarden van een erfenis dan erft u alle bezittingen en schulden.. Maar het verschil met zuiver aanvaarden is dat u niet met uw privévermogen aansprakelijk bent voor de betaling van de schulden. Voorwaarde is wel dat de procedure goed wordt uitgevoerd. U moet voor de beneficiaire aanvaarding langs de rechtbank.
Verwerpen
Als u kiest voor het verwerpen van de nalatenschap, dan doet u afstand van de erfenis. Hierdoor krijgt u niets uit de nalatenschap. Ook geen persoonlijke spullen. Bij verwerpen wordt u dan ook niet aansprakelijk gesteld voor eventuele schulden. Wel bent u niet betrokken bij de afwikkeling van de nalatenschap en mag zich op dus ook op geen enkele wijze daarmee bemoeien.
Als je recht hebt op een erfenis, telt dit mee voor het vermogen op 01 januari van dat betreffende jaar. Ook al is de nalatenschap nog niet afgewikkeld, kan het toch zijn dat deze onverdeelde nalatenschap al meetelt bij jou vermogen in box 3. Als je hierdoor boven het vrijgesteld vermogen komt, zou het kunnen dat je hierdoor geen recht meer hebt op de toeslagen.
Minderjarige erfgenaam
Betreft de erfgenaam een minderjarig kind, die nog bij zijn of haar ouder woont, dan zouden de ouders in beginsel geen recht meer hebben op toeslagen als het vermogen te hoog is.
Dit is niet wenselijk. Via een minderjarige bewind, kun je regelen dat dit vermogen buiten beschouwing blijft. Hiervoor moet de erfenis ook op een aparte bankrekening komen met een BEM clausule (Belegging Erfenis en andere gelden Minderjarige). Bij de belastingdienst kunt u een verzoek indienen om dit vermogen te kwalificeren tot bijzonder vermogen.
BEM staat voor Belegging Erfenis en andere gelden Minderjarigen. Met een BEM-clausule kunnen minderjarige kinderen tot hun 18e jaar niet aan het geld op hun rekening komen. Ook u als ouder mag geen geld opnemen van deze rekening, anders dan met toestemming van de kantonrechter.
Voor de vermogensrendementsheffing (box 3) moet u het totaal aan van uw bank- en spaartegoeden op 1 januari van het jaar van aangifte aangeven. Hieronder valt voor een ouder ook het vermogen van zijn/haar minderjarige kinderen. Ondanks dat u bij een BEM-rekening niet aan dit spaargeld mag komen, vormt dit geen uitzondering hierop. U moet er dus gewoon belasting over betalen zodra uw totale vermogen boven de heffingsvrije grens uitkomt.
